معرفی گشنیز:

گشنیز  Coriander با نام علمی   Coriandrum sativum از خانواده Apiaceae  یکی از انواع  سبزیجات می باشد که هم در مصارف غذایی و هم در مصارف دارویی و درمانی کاربرد دارد. گشنیز یک سبزی معطر و خوشمزه است که بسیار آسان پرورش داده می شود. حتی افراد تازه کار هم بدون مشکل می توانند این سبزی را در باغچه و یا حتی گلدان پرورش می دهند و برای خوش‌طعم کردن غذاهای مختلف هم به صورت تازه و هم به صورت پودر شده کاربرد دارد. از میوه بذر گشنیز محلی اسانس‌هایی نیز تولید می‌شود که مصارف بسیار زیادی در صنایع مختلف مانند لوازم آرایشی و بهداشتی، نوشابه سازی و صنایع دارویی دارد. این ویژگی‌ها باعث شده تا گشنیز تبدیل به یکی از پراستفاده‌ترین انواع سبزیجات در جهان شود.

 آبیاری :

از نظر آبیاری، گشنیز به آبیاری روزانه نیاز دارد؛ این سبزی برای جوانه زنی به آبیاری زیادی نیاز دارد بنابراین برای تامین رطوبت، تا بیرون آمدن جوانه ها باید آبیاری هر روز و منظم صورت گیرد. به طور کلی قبل از سبز شدن گشنیز، آبیاری باید به صورت روزانه انجام گیرد ولی بعد از آن، هر 2 یا 3 روز آبیاری گشنیز کافی می باشد.. در نهایت گشنیز برای رشد ایده آل به آب نسبتا زیادی نیازمند است به طوریکه خاک بستر باید مرطوب باشد ولی از طریق مالچ بایستی از خیس شدن آن جلوگیری به عمل آید.

 نور : 

گشنیز گیاهی است بسیار نورپسند و در تمامی مراحل رشد به نور نیاز دارد. نور برای تولید کلروفیل و انجام فتوسنتز ضروری می‌باشد. و کاهش نور به میزان بیشتر از آن، سبب افت کلروفیل تولیدی و نهایتاً فتوسنتز می‌شود. و باید دقت شود که میزان تابش آفتاب بر گیاه گشنیز نباید بیش از 4 الی 5 ساعت در طول روز باشد، زیرا باعث پژمردگی برگ های گشنیز می گردد.

  دما : 

گشنیز از نظر دمایی به دمای معتدل نیاز دارد بطوری که در دمای سرد و پایین و در دمای گرم و بالا رشد نمی کند. بهترین زمان برای کشت این سبزی در بهار است. مناطق گرمسیری باید این سبزی را در پاییز کشت کنند. آزمایش‌های مزرعه‌ای نشان داد است که گیاهانی که در مرحله روزت هستند، تحمل بالاتری نسبت به دمای پایین دارند. تیپ‌هایی از گشنیز که حالت روزت ندارند برای چند روز می‌توانند دمای صفر درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند. 

  خاک :

خاک مناسب برای کشت گشنیز خاک برگ به همراه کود حیوانی پوسیده شده و خاک باغچه با زهکشی خوب می باشد.لازم به ذکر است که گشنـیز به دو صورت آبی و دیم کشت می شود، در کشت آبی، این گیاه قادر می باشد در انواع خاک همراه با کود دامی کافی رشد کند. در شرایط دیم از کود دامی در خاک‌های سنگین برای افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک استفاده می‌شود. گشنیز در خاک‌های سیاه، سنگین، رسی و غنی از سیلت با زهکش مناسب و رطوبت مناسب رشد ایده آلی دارد و خاک‌های شور، قلیایی و شنی مناسب زراعت گشنیز نمی‌باشند. 

  تکثیر :

تکثیر گشنیز به صورت کشت بذر ( نشا یا مستقیم در زمین اصلی) می باشد. در روش اول بعد از زهکشی مناسب خاک، بذر ها در عمق 6/0 سانتی متری سینی نشا کاشته می شود. در روش دوم، بعد از انتخاب خاک حاصلخیز و نرم برای گیاه، بذر ها را به صورت دستی بر روی سطح مورد نظر پاشیده و روی آن را با لایه نازکی از خاک نرم و کود بپوشانید گیاه را آبیاری کنید، طوری که مرطوب شود نه خیس و تا زمان جوانه زنی سطح خاک را مرطوب قرار دهید. پس از گذشت یک تا نهایتاً دو هفته بذر گیاه جوانه می زند و شروع به رشد می‌کند. لازم به توضیح است که گشنیز در شرایط سرد زنده نمی ماند و از طرفی در گرمای شدید نیز امکان رشد برای گیاه میسر نخواهد بود. بنابراین در مناطق گرمتر کشور بهتر است در فصل پاییز که هوا خنک تر است، اقدام به کاشت بذر گشنیز کرد. بهترین زمان کاشت بذر گشنیز در مناطق سردسیر نیز در اواخر فصل بهار می باشد.

  بیماریها و آفات :

از جمله آفات و بیماری های مهم گشنیز میتوان به لکه برگی سپتوریایی، سفیدک پودری، سفیدک داخلی، پوسیدگی ریشه و طوقه، زنگ ، بیمای های باکتریایی و شته اشاره کرد. در صورت مشاهده علائم آفات و بیماری های مذکور با استفاده از سموم مربوطه اقدام به سم پاشی گردد.